نقش ترکیبات گیاهی در محصولات مراقبت پوست
پوست بزرگترین اندام زندهی بدن ماست. این اندام از بدن در برابر محیط بیرونی محافظت میکند، به تنظیم دمای بدن کمک میکند، تعادل مایعات را حفظ مینماید، جلوی ورود میکروبها و مواد شیمیایی مضر را میگیرد و همچنین تا حدی از ما در برابر نور خورشید محافظت میکند. بنابراین محافظت ما نیز از این عضو مهم بدن دارای اهمیت است و این کار احتیاج به اطلاعات و آگاهی در زمینه مراقبت پوستی دارد. ما دراین مقاله به بررسی کامل ترکیبات گیاهی در محصولات مراقبت پوست بر پایه ترکیبات گیاهی میپردازیم تا بتونیم انتخابهای صحیح تر و ماندگارتری در این دسته از محصولات مراقبت پوستی که ملایمتر و طبیعیتر هستند، داشته باشیم.
بیرونیترین لایه پوست، لایهای به نام استراتوم کورنئوم است. این لایه، بخشی از اپیدرم است که نیمهتراوا و ناهمگن بوده و نقش مهمی در محافظت از پوست دارد. این لایه از خشک شدن بیش از حد پوست جلوگیری کرده، در برابر عوامل محیطی مقاومت میکند و با حفظ رطوبت کافی، به عملکرد درست پوست کمک مینماید.
نقش ترکیبات گیاهی در محصولات مراقبت پوست
وقتی سد محافظتی پوست دچار آسیب میشود، انسجام این لایه بههم میریزد. نتیجه این اختلال، از دست رفتن بیشازحد آب از طریق پوست (که به آن از دست دادن آب بینپوستی گفته میشود) و کاهش رطوبت پوست است. اصطلاح «طبیعی» به موادی گفته میشود که در طبیعت وجود دارند یا مستقیماً از منابع طبیعی بهدست میآیند، مانند گیاهان یا فرآوردههای حیوانی. منابع این ترکیبات طبیعی میتوانند شامل گیاهان دارویی، میوهها، گلها، برگها، مواد معدنی، آب و خاک باشند. تأثیر ترکیبات گیاهی در محصولات مراقبت پوست، بستگی به میزان اثربخشی آنها در آزمایشهای آزمایشگاهی (in vitro) و واقعی (in vivo) دارد. همچنین نوع پایه کرم یا محصولی که این ترکیبات در آن استفاده میشود، نقش مهمی در عملکرد نهایی آن دارد.
فعالیت آنتیاکسیدانی:
استرس اکسیداتیو یکی از دلایل اصلی پیری پوست و بروز مشکلات پوستی است. پرتوهای فرابنفش خورشید یکی از مهمترین عوامل خارجی آسیبزننده به پوست محسوب میشوند. قرار گرفتن مداوم در معرض این عوامل محیطی باعث تغییراتی در بافت پیوندی پوست شده و به تولید ترکیبات مضری مانند پراکسیدهای لیپیدی و گونههای فعال اکسیژن (ROS) میانجامد که در نهایت، زمینهساز انواع بیماریهای پوستی میشوند.برای مقابله با این فرایندها، آنتیاکسیدانها وارد عمل میشوند؛ ترکیباتی طبیعی که با مهار واکنشهای زنجیرهای اکسیدکننده، بدن را در برابر آسیب محافظت میکنند. ترکیبات فعال گیاهی بهویژه فنولها که در بسیاری از گیاهان یافت میشوند، از مهمترین منابع آنتیاکسیدان هستند. فنولها شامل گروه گستردهای از مواد مانند فلاونوئیدها (از جمله آنتوسیانینها، فلاونولها، فلاونها و غیره) و غیرفلاونوئیدها (مانند اسیدهای فنولیک، لیگنینها، استیلبنها) هستند. این ترکیبات گیاهی، با خنثی کردن رادیکالهای آزاد و جلوگیری از تشکیل آنها، نقش موثری در حفظ سلامت پوست دارند.
اثر مهار آنزیم تیروزیناز:
ملانین، رنگدانهای است که مسئول رنگ پوست، مو و چشمهاست. این رنگدانه در طی فرایندی به نام «ملانوژنز» توسط سلولهایی به نام ملانوسیت در لایه پایهای پوست تولید میشود. دو نوع ملانین اصلی وجود دارد: یوملانین (قهوهای یا سیاه) و فئوملانین (قرمز یا زرد). رنگ نهایی پوست و مو به نوع و مقدار این دو ملانین بستگی دارد.با تابش نور خورشید به پوست، فعالیت آنزیم تیروزیناز که عامل اصلی ملانوژنز است، افزایش مییابد. تیروزیناز نوعی اکسیداز پلیفنولی است که دو واکنش مهم را کاتالیز میکند: اکسیداسیون L-تیروزین به L-DOPA و سپس تبدیل L-DOPA به دوپاکینون. این واکنشها زنجیرهای از مراحل شیمیایی را آغاز میکنند که در نهایت به تولید ملانین منتهی میشود. مهار هر یک از این مراحل میتواند منجر به کاهش تولید ملانین شود و در نتیجه، پوست روشنتر و یکنواختتری ایجاد کند.
جالب است بدانید که ملانین با جذب پرتوهای مضر فرابنفش و حذف رادیکالهای آزاد، از پوست در برابر آسیبهای نوری محافظت میکند. بنابراین، ترکیبات گیاهی که توانایی مهار آنزیم تیروزیناز را دارند، نه تنها در روشنسازی پوست مؤثرند، بلکه با کاهش تولید بیش از حد ملانین، به تعادل رنگ و سلامت پوست کمک میکنند.
عصاره میوه انگور (Vinifera Fruit / Grape Seed)
عصاره دانه انگور توانایی آزادسازی فاکتور رشد اندوتلیال را دارد و زمانی که بهصورت موضعی استفاده شود، به جمع شدن و بسته شدن زخمهای پوستی کمک میکند. علاوه بر این، این عصاره خواص آنتیاکسیدانی و ضدباکتریایی دارد که برای مراقبت از پوست بسیار مفید است.
رزماری
رزماری به دلیل خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و آنتیاکسیدانی خود در محصولات پوستی استفاده میشود. این گیاه میتواند به پاکسازی پوست، جلوگیری از آکنه، کاهش التهاب و رطوبترسانی آن کمک کند.
فواید رزماری برای پوست:
- پاکسازی پوست:رزماری مانند یک لایه بردار ملایم عمل کرده و به پاکسازی پوست کمک میکند.
- جلوگیری از آکنه:خواص ضد باکتریایی رزماری از بروز آکنه و جوشها جلوگیری میکند.
- کاهش التهاب:رزماری با کاهش التهاب و قرمزی، پوست را آرامش داده و از بروز مشکلات پوستی جلوگیری میکند.
- رطوبترسانی:رزماری به حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک کرده و آن را نرم و لطیف میکند.
- ضد پیری:آنتیاکسیدانهای رزماری از پیری زودرس پوست جلوگیری میکنند و آن را جوان نگه میدارند.
- تقویت بافت پوست:رزماری با تحریک گردش خون و تولید کلاژن، پوست را سفت و محکم میکند.
- درمان مشکلات پوستی:رزماری میتواند در درمان بیماریهای پوستی مانند اگزما و درماتیت موثر باشد.
سنتلا
سنتلا آسیاتیکا (Centella Asiatica) یک گیاه دارویی است که به دلیل فواید فراوانش در مراقبت از پوست، به طور گسترده در محصولات پوستی مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه حاوی مواد مغذی و آنتیاکسیدانهایی است که میتواند به ترمیم، تقویت و محافظت از پوست کمک کند.
فواید سنتلا آسیاتیکا برای پوست:
- ترمیم و بازسازی پوست:سنتلا آسیاتیکا به تحریک تولید کلاژن و الاستین کمک میکند، که این مواد برای ترمیم و بازسازی پوست ضروری هستند.
- جوانسازی پوست:این گیاه حاوی آنتیاکسیدانهایی است که میتواند از پوست در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد و عوامل محیطی محافظت کند.
- کاهش التهاب:خواص ضد التهابی سنتلا آسیاتیکا میتواند به تسکین پوست تحریک شده و آسیب دیده کمک کند.
- بهبود جوش و آکنه:این گیاه میتواند با کمک به تنظیم تولید چربی و کاهش التهاب، به بهبود جوشها و آکنه کمک کند.
- افزایش مرطوبکنندگی:سنتلا آسیاتیکا میتواند با حفظ رطوبت پوست، به جلوگیری از خشکی آن کمک کند.
- جلوگیری از بروز لکها:استفاده از سنتلا آسیاتیکا میتواند از بروز لکهای پوستی ناشی از آفتاب و سایر عوامل جلوگیری کند.
گیاه نارون کوهی (Witch Hazel)
نارون کوهی یکی از ترکیبات گیاهی در محصولات مراقبت پوست محبوب برای افرادیست که پوستشان مستعد جوش و آکنه است. این ماده از پوست، ساقه و برگهای گیاه بومی آمریکای شمالی و برخی مناطق آسیا گرفته میشود. مواد فعال آن در آب نارون کوهی ترکیب میشوند و خاصیت قابض و آنتیاکسیدانی دارند. استفاده موضعی از آن به کوچک شدن منافذ پوست کمک میکند و در نتیجه، از ورود باکتریها و ایجاد جوش جلوگیری میکند.
زانتین (Xanthine)
اگرچه “زانتین” ممکن است به نظر شیمیایی بیاید، اما در واقع ترکیبی طبیعیست که در گیاهانی مثل دانههای کاکائو و دانههای کولا یافت میشود. عصارههای گیاهی حاوی زانتین بهطور علمی برای محافظت از پوست در برابر آسیب ناشی از نور خورشید شناخته شدهاند. این ترکیب با کاهش تشکیل چین و چروک، از پیری زودرس جلوگیری میکند. بنابراین، کرمهایی که زانتین دارند میتوانند انتخاب خوبی برای محافظت روزانه پوست باشند.
روغن یلانگیلانگ (Ylang Ylang)
روغن اسانسی یلانگیلانگ به دلیل خاصیت ضد سبورهای شناخته شده است؛ یعنی هم التهاب را کاهش میدهد و هم ترشح چربی پوست را در موارد عفونتهای پوستی تنظیم میکند. این ماده به تعادل هورمونها کمک کرده و در نتیجه، در کاهش آکنه و مشکلات پوستی ناشی از تغییرات هورمونی مؤثر است. همچنین برای ماساژ پوست سر و مرطوب نگه داشتن آن و افزایش سلامت مو بسیار مفید است.
میوه عناب هندی (Ziziphus mauritiana)
پالپ میوه عناب هندی سرشار از ترکیبات مفیدیست که خشکی پوست را درمان میکند، علائم آفتابسوختگی را تسکین میبخشد و چین و چروکها را کاهش میدهد. این میوه با ایجاد لطافت و درخشندگی، پوست را شادابتر و نرمتر نشان میدهد.
آلوورا
نقش عصاره آلوورا در ترکیبات گیاهی داخل محصولات مراقبت پوست زیاد است از این جهت که آبرسانی و کلاژن سازی میکند و آلوورا جز معدود گیاهانی است که هم در مصرف آن بصورت خوراکی و هم در استفاده آن بصورت موضعی کمک شایانی به جوانسازی پوست دارد. همچنین ترکیبات آن که با تاثیرات مرطوب کنندگی زیاد همراه است مانند سد در برابر آفتاب و گرما عمل میکند و بدین حالت استفاده آلوورا در محصولات مراقبت پوستی از نوع ضد آفتاب ها کمک شایانی به بهبود پوست دارند.
جمعبندی
امروزه، تمایل مصرفکنندگان به استفاده از محصولات طبیعی، بهویژه در حوزه محصولات مراقبت از پوست، رو به افزایش است. در مقابل، تحقیقات علمی نیز مزایای عصارههای گیاهی را ثابت کردهاند؛ از جمله خواص آنتیاکسیدانی، مهار آنزیم تیروزیناز و اثرات ضد میکروبی. این ویژگیها به بهبود و پیشگیری از بسیاری از مشکلات پوستی کمک میکنند. بهطور خلاصه، بسیاری از عصارههای گیاهی پس از بررسی علمی میتوانند جایگزینی ایمن، مؤثر و مقرونبهصرفه برای محصولات شیمیایی باشند. هدف اصلی این مقاله، بررسی اثربخشی ترکیبات گیاهی در دسته محصولات آرایشی و مراقبتی بوده است و با مشاورین مراقبت پوست و مو در جمینی ویو بصورت آنلاین و تمام وقت میتوانید پاسخ سوالات خود را گرفته و با میزان بودجه مورد نظر، بهترین انتخاب را داشته باشید.
